Bindingsangst bij mannen? Een diepere kijk op mensen met bindingsangst en verlatingsangst

Heb je moeite om diepere relaties aan te gaan en je kwetsbaar op te stellen? Krijg je het gevoel dat je wilt weglopen als een relatie te serieus wordt?

Bindingsangst en verlatingsangst zijn twee uitersten, toch ontstaan ze vaak vanuit dezelfde problematiek.

Volgens “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders” (DSM-5) komen beide heel vaak voor.

Gamofobie: de angst om zich te binden en bindingsgedrag te vermijden

Gamofobie is een fobie voor het huwelijk en langdurige relaties. Het aangaan van een serieuze relatie gaat doorgaans gepaard met ingrijpende veranderingen in het leven. Bij gamofobie is de wil om te trouwen of de wil om een relatie aan te gaan aanwezig, maar de angst voor verbinding neemt de bovenhand.

Over het algemeen spreken we bij een fobie altijd van een irreële angst, op een bepaalde manier is de angst niet evenredig met het gevaar. Om van een fobie te kunnen spreken moet de angst langer dan 6 maanden aanhouden.

Bindingsangst ontstaat wanneer zowel fysieke als emotionele intimiteit te intensief wordt en men zich daardoor bedreigd voelt, daarom heeft men de behoefte om zichzelf te beschermen tegen verlies of teleurstellingen. Een relatie geeft een beklemmend gevoel en het voelt veiliger om alleen te zijn. Dit komt vaak omdat mensen zich willen beschermen tegen verlies. Mensen met bindingsangst kunnen diep van binnen een relatie willen, maar worden tegengehouden door hun angst voor verlies.

Wat betekent het om je te binden

Je binden wil zeggen dat je een langdurige relatie aangaat met een persoon of iets waar je veel waarde aan hecht. Binden staat voor toewijding, vertrouwen en verbinden. Om dit te kunnen doen moet je je kwetsbaar kunnen opstellen en een gevoel van veiligheid en geborgenheid opbouwen. Je bent emotioneel betrokken en hecht veel waarde aan de relatie.

Waarom hebben mannen stereotiep bindingsangst en moeite met binden

Bindingsangst kan zich zowel bij mannen als vrouwen voordoen, toch komt het bij mannen vaker voor omdat zij van nature een sterke drang hebben naar onafhankelijkheid. Deze drang naar autonomie staat recht tegenover de verantwoordelijkheden van een relatie. Daarlangs is het vaak zo dat er van mannen wordt verwacht dat ze sterk en onafhankelijk zijn, deze maatschappelijke druk kan bindingsangst versterken. Mannen kunnen bang zijn om onafhankelijkheid en emotionele betrokkenheid te combineren.

Corona en vrijgezel zijn

Single zijn in tijden van sociale isolatie, voelde tijdens de lockdown plots heel anders. Enerzijds explodeerden datingapps als Tinder en kregen mensen angst om single te zijn, en anderzijds was er een toename aan echtscheidingen.

De sociale isolatie veroorzaakt door de pandemie had zeker een impact op de wijze waarop we relaties zagen. De angst om single te zijn, was sterk aanwezig en leidde vaak tot een verkeerde partnerkeuze, zo bleek uit onderzoek dat ongeveer 20% van de mensen die op zoek gingen naar een intiem contact, dit zocht via een ex-partner.

Onderzoek toonde ook aan dat hoe meer zorgen mensen zich maakten over de pandemie, hoe sterker hun angst om single te zijn was. Opvallend was dat kenmerken als fysiek aantrekkelijk zijn nog belangrijker werden, doordat deze eigenschap gezien wordt als een indicator voor gezondheid.

Afwezigheid van vaste intieme relatie in de postindustriële samenleving

Na de Tweede Wereldoorlog is er een opwaartse trend zichtbaar waarbij mensen minder vaak langdurige intieme relaties aangaan.

Ook gezinsvorming heeft grote transformaties ondergaan in de postindustriële samenleving. Door de sociaaldemografische transitie groeien we sterker naar een individualistische en postmaterialistische samenleving waarin het gezin een andere plaats heeft gekregen; zo denken we bijvoorbeeld aan gendergelijkheid, meer differentiatie op de arbeidsmarkt, vrouwen met een fulltime baan, en de verdeling van de huishoudelijke taken.

Het blijkt dat mensen in een postindustriële samenleving minder de neiging hebben om kinderen op te voeden en langdurige relaties aan te gaan. 

Oorzaken van bindingsproblemen en bindingsangst

Mensen kunnen bindingsangst krijgen door een slechte ervaring in een vorige relatie, dit kan een ervaring met een toenmalige partner zijn of een ervaring in het verleden met de ouder(s) of zorggevers. Hierdoor zou een sterke drang naar zelfstandigheid kunnen ontstaan. Dit kan het erg lastig maken om persoonlijke relaties aan te gaan en mogelijk het dagelijks leven verstoren.

De band die je als jonge persoon opbouwt met je ouder(s) of zorggever(s) is hechting, als dit niet helemaal goed loopt kan zich een onveilige hechting voordoen. Onveilige hechting kan bijvoorbeeld ontstaan omdat je ouder(s) of zorggever(s) emotioneel afwezig waren, of omdat de omgeving waar je opgroeide niet veilig was. Dit kan enerzijds leiden tot verlatingsangst (men gaat overdreven afhankelijk zijn) en anderzijds tot bindingsangst (men gaat een nieuwe relatie uit de weg om teleurstellingen te voorkomen).

Maar bindingsangst kan ook ontstaan uit een vorige relatie, het kan dus ook ontstaan op een volwassen leeftijd, misschien ging je partner vreemd, je partner heeft je plotseling verlaten of is plotseling overleden, je had een toxische relatie. Logischerwijs wil je jezelf beschermen en niet opnieuw het slachtoffer zijn van dergelijke situaties, met jezelf beschermen op zich is niets mis. Maar als dit beschermingsmechanisme je algemene houding wordt, kan je mogelijks te maken krijgen met bindingsangst.

Angst voor afwijzing: de impact van binden op mannen

Je kan op heel wat gebieden afgewezen worden, dit kan gebeuren in intieme relaties maar ook bijvoorbeeld in professionele relaties. Eigenlijk lopen we constant het risico om afgewezen te worden en dit al op heel jonge leeftijd, denk maar aan een geboorte, het niet meer krijgen van borstvoeding, naar school gaan, ouders die je loslaten,... 

Bepaalde ervaringen kunnen er ook voor zorgen dat je een angst voor afwijzing ontwikkelt, denk maar aan een partner die het na een paar weken uitmaakt terwijl jij het helemaal zag zitten.

We moeten ons dus constant kwetsbaar opstellen en tegelijkertijd ook heel sterk zijn. En met afwijzing krijgen we sowieso te maken, hetzij door een ander of vanuit jezelf.

Angst om niet geliefd te zijn bij mannen met bindingsangst

De angst om niet geliefd te zijn ontstaat voornamelijk uit een laag zelfbeeld. Men denkt dat men niet goed genoeg is voor de partner, of onwaardig om geliefd te worden. Door dit negatief zelfbeeld kan een persoon relaties uit de weg gaan, hierdoor voelen ze zich veiliger en willen ze zichzelf beschermen.

Angst om niet te voldoen als man

Mensen kunnen veel druk ervaren bij het aangaan van een relatie, denk maar aan elke dag de beste versie van jezelf zijn, niet het gevoel hebben dat je genoeg te bieden hebt, en zoveel meer persoonlijke en sociale verwachtingen die moeten worden ingelost. En omdat een persoon die deze angsten voelt een zekere faalangst heeft, kan er bindingsangst ontstaan.

Angst om volwassen te worden

Een lange relatie gaat vaak gepaard met verantwoordelijkheid, levens raken steeds meer in elkaar verweven en ook toekomstplannen. Denk bijvoorbeeld aan samenwonen, kinderen opvoeden, financiële verantwoordelijkheid en routine. Mensen kunnen hierdoor worden afgeschrikt en daardoor durven ze geen langdurige relatie aangaan.

Angst dat hij niet de “juiste” beslissing kan nemen

De angst die mensen kunnen hebben bij het denken aan een langdurige relatie kan ervoor zorgen dat ze steeds blijven twijfelen of een relatie wel iets voor hen is, zo denken ze bijvoorbeeld ga ik voor een hele lange tijd zoveel verantwoordelijkheid kunnen dragen, ga ik wel goed genoeg zijn, ga ik geliefd zijn, ga ik mijn partner kunnen vertrouwen, enz.

Symptomen en diagnose bij gamofobie

Bindingsangst symptomen omvatten gevoelens van angst, paniek of wegloopgedrag, vooral bij het aangaan van een nieuwe relatie. Deze angst kan zich uiten in een paniekaanval, angst of wegloopgedrag. Maar ook fysieke klachten kunnen de kop opsteken, denk maar aan borstpijn, het hebben van een verstikkend gevoel, duizeligheid, hyperventileren, een versnelde ademhaling, gevoel van onheil, zweten en beven.

Bij sommige mensen kunnen bindingsangst symptomen al in een prille relatie optreden, nog voordat deze serieuzer wordt, en bij andere mensen begint het al als ze nog maar denken aan een relatie.

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5)
Bindingsangst is niet opgenomen in de DSM 5, maar we zouden het wel kunnen kwalificeren onder een fobie.

Om de diagnose fobie te krijgen moet men voldoen aan  minstens 4 voorwaarden:

-er moet een directe reactie van angst zijn

-vermijdingsgedrag

-de angst brengt beperkingen in het persoonlijk leven

-de symptomen houden 6 maanden of langer aan

Online therapie bij bindingsangst en ter ondersteuning van binding

Via online therapie kan je bindingsangst makkelijk en effectief aanpakken. Een techniek die hierbij vaak wordt gebruikt is cognitieve gedragstherapie, hierbij proberen we de negatieve gedachten te identificeren en te vervangen door positieve gedachten. Een goed begrip van de oorzaken en patronen is belangrijk om te leren hoe je fijne relaties kunt ontwikkelen.

Het aanbod in virtuele therapie is de laatste jaren sterk toegenomen. Het is bewezen effectief en heeft tal van benefits, zoals makkelijke toegankelijkheid, laagdrempeligheid, een breed aanbod aan therapeuten en flexibele uren.