Verzamelwoede is een obsessieve compulsieve stoornis: hoarding op een gezonde manier aanpakken

Als je een verzamelstoornis hebt of vermoedt te hebben, kan het zijn dat je het heel moeilijk vindt om je bezittingen los te laten, dat je een sterke behoefte voelt om ze te houden en dat je een sterke drang voelt om meer spullen te verwerven, zelfs als je niet genoeg ruimte hebt om ze op te slaan. Dit gedrag kan snel leiden tot het verzamelen van grote hoeveelheden spullen, ongeacht hun werkelijke of emotionele waarde.

Oorzaken van verzamelwoede en een verstoorde relatie met spullen

Hoarding wordt al meer dan 20 jaar bestudeerd, maar er is nog steeds veel onduidelijk, zoals waarom je de drang voelt om te hamsteren. In 2013 classificeerde de American Psychiatric Association het als een stoornis binnen het obsessief-compulsieve spectrum. Stressvolle gebeurtenissen in het leven kunnen het hamsteren verergeren en het komt drie keer zo vaak voor bij volwassenen van 60 jaar of ouder dan bij jongere mensen.  

Onderzoek legt een verband tussen hamsteren en problemen met planning, probleemoplossend vermogen, geheugen, leren, aandacht en organisatie, maar er is nog steeds onvoldoende informatie om volledig te begrijpen waarom mensen zich gedwongen voelen om te hamsteren.

Als je een verzamelstoornis hebt, zie je het misschien niet als een probleem. Veel mensen zijn zich er niet van bewust hoe hamsteren hun leven of dat van hun omgeving beïnvloedt, totdat ze bijvoorbeeld merken dat zelfs hun browser volstaat met impulsaankopen en zoekgeschiedenis. Studies tonen aan dat familieleden hamsteren vaak als een veel groter probleem zien dan de persoon met de verzamelstoornis.

Genetische en omgevingsfactoren

Onderzoek heeft verbanden onderzocht tussen de hamsterende stoornis en erfelijke hersenpatronen, omgevingsfactoren, genetica en het verband met angst of obsessieve compulsieve stoornis. 

Een hamstergedragstoornis ontwikkelt zich waarschijnlijk door een mix van genetische en omgevingsfactoren, zoals het hebben van een genetische aanleg of het aangeleerd gedrag door ouders van spaargedrag. Verdere details zijn nodig om deze complexe interacties volledig te begrijpen. Er is meer onderzoek nodig om te begrijpen hoe hoarding zich ontwikkelt in de loop van het leven, omdat het de enige bekende psychiatrische aandoening is die vaker voorkomt en ernstiger wordt naarmate je ouder wordt.

Wat zijn de gevaren van een verzamelwoede?

Een hamsterende stoornis kan je leven voor uitdagingen stellen, omdat het uiteindelijk je lichamelijke gezondheid, emotioneel welzijn en relaties kan aantasten. Het gaat vaak verder dan rommel en maakt het dagelijks leven moeilijker en zelfs gevaarlijk op onverwachte manieren.

Fysieke gevaren

Leven met een hamsterende stoornis verhoogt de fysieke risico's, omdat stapels spullen uitgangen kunnen blokkeren, waardoor ontsnappen in geval van gevaar moeilijker wordt. Als je je door je huis moet verplaatsen en door rommelige ruimtes moet navigeren, verhoog je het risico op vallen en verwondingen, en slechte hygiëne wordt vaak een probleem als schoonmaken onmogelijk wordt door de opeenstapeling van spullen. Dit alles kan leiden tot onhygiënische omstandigheden die je algehele gezondheid kunnen schaden.

Sociale gevolgen

Hoarding kan relaties onder druk zetten omdat de stoornis spanning veroorzaakt tussen jou en de mensen om je heen. Er kunnen conflicten ontstaan wanneer woonruimtes of apparaten onbruikbaar worden door de hoeveelheid rommel. Financiële druk is een andere bron van spanning, met buitensporig winkelen en de kosten van opslagruimtes die leiden tot schulden en meningsverschillen, vooral wanneer aankopen niet gepland zijn of het krediet opgebruikt is. Verzamelen kan ook conflicten veroorzaken als de persoon delen van het huis voor zichzelf opeist, ruimtes vult met spullen en weigert om anderen beslissingen te laten nemen over het gebruik ervan, waardoor familieleden gefrustreerd achterblijven. Pogingen om zonder toestemming op te ruimen of te organiseren kunnen de situatie verergeren, omdat de persoon met een verzamelstoornis zich verraden kan voelen, wat kan leiden tot ruzies en een vertrouwensbreuk.

Gevolgen voor de geestelijke gezondheid

De emotionele tol die een gespannen relatie eist, kan een grote, constante impact hebben op de persoon die lijdt aan een hoardingstoornis. Deze stress, samen met gevoelens van schaamte over hun woonruimte en het stigma of isolement dat daarop kan volgen, kan het veel moeilijker maken om hulp te zoeken.

Hoe kun je het beste ontspullen of afraken van ver uit de hand gelopen verzameling?

Het moeilijkste voor iemand met een hoardingstoornis is vaak besluiten om het probleem aan te pakken, en dit kan vooral moeilijk zijn omdat je je gedrag misschien niet als een probleem ziet, waardoor het een uitdaging wordt om de motivatie te vinden om te veranderen, of je kunt het idee van verandering gewoon te overweldigend of eng vinden om zelfs maar te overwegen op te ruimen.

Onderneem stappen om je huis op orde te krijgen

Om het proces te vereenvoudigen, kun je beginnen met het maken van een lijst met items en deze rangschikken van 1 tot 10, waarbij 1 de items zijn waarvan je denkt dat je je er het makkelijkst van kunt losmaken en 10 de moeilijkste. Probeer je te concentreren op één kleine ruimte per keer, zoals een lade of een plank, en kies alleen de makkelijkste spullen om weg te gooien. Het sorteren hiervan kan je helpen om je minder angstig te voelen, waardoor het makkelijker wordt om door te gaan zonder je overweldigd te voelen. Naarmate je door de makkelijkere spullen heen werkt, kan je tolerantie voor het weggooien geleidelijk toenemen.

Maak betere beslissingen

Beslis voor elk item of je het wilt houden, weggooien, recyclen of doneren. Het kan heel moeilijk worden om de verleiding te weerstaan om spullen te houden, omdat je misschien moeite hebt om met onzekerheid om te gaan. Als dit gebeurt, daag dan je bezorgde gedachten uit door een paar eenvoudige vragen te stellen: heb ik dit het afgelopen jaar gebruikt, of heb ik specifieke plannen om het in de nabije toekomst te gebruiken? Heb ik genoeg ruimte om het goed op te bergen? Heb ik nog andere soortgelijke voorwerpen?

Probeer om te gaan met ongemak

Met elke stap leer je om je angstige gedachten uit te dagen, en dit kan je helpen om de wereld op een evenwichtigere, realistischere manier te bekijken en om te gaan met de angst en besluiteloosheid die vaak gepaard gaan met een verzamelstoornis.

Zorg ervoor dat je je vooruitgang erkent, en hoe groot of klein de stappen ook zijn die je boekt, beloon jezelf voor deze prestatie.

Identificeer wat je triggert om meer te verzamelen

De eerste stap in het veranderen van hoe je dingen verwerft, is je meer bewust worden van je persoonlijke triggers, zoals specifieke situaties, plaatsen of gevoelens die ervoor zorgen dat je meer spullen wilt verwerven. Het bijhouden van een dagboek kan je helpen om een aantal van je gedragspatronen te herkennen. Telkens als je iets koopt of de drang voelt om dat te doen, neem dan even de tijd om uit te zoeken wat de aanleiding is. Als je eenmaal begint met het identificeren van je triggers, kun je gezondere manieren vinden om met de drang om te gaan. Stress is vaak een trigger, dus in plaats van te winkelen kun je proberen met stress om te gaan door te sporten, te mediteren of diep adem te halen.

Zoek hulp

Hulp zoeken kan de beste manier zijn om verlichting te krijgen van de angst voor hamsteren en kan je helpen om nieuwe vaardigheden te leren om er gezonder mee om te gaan. Het kan heel waardevol zijn om iemand te vinden met wie je een vertrouwensband kan opbouwen die veilig voelt. Het werken met de juiste therapeut kan je helpen bij het ontwikkelen van betere besluitvorming, het heroriënteren van je angstige gedachten en het omgaan met je rommel.

Er zijn een paar steungroepen waar je andere mensen kunt vinden die voor dezelfde uitdagingen in hun leven staan en elkaar kunnen steunen om op het juiste spoor te blijven.

Behandelingsmogelijkheden voor verzamelwoede

Recente onderzoeken tonen aan dat CGT zeer effectief is bij de behandeling van angststoornissen, waaronder fobieën. Onderzoek toont aan dat online therapie een uitstekende optie kan zijn als je worstelt met aerofobie, een andere soort fobie of angststoornis, omdat het een gemakkelijke manier is om hulp te krijgen, ongeacht je locatie of beschikbare tijd. Dit betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over reizen of het vinden van tijd na of voor kantoor, school of een andere verplichting. Online therapiediensten maken gebruik van bewezen technieken, zoals cognitieve gedragstherapie, waarvan is aangetoond dat het een effectieve en efficiënte manier is om angst te behandelen.

Online therapie bij verzamelwoede of hoarding

Als het moeilijk is om je huis te verlaten of je aan een vast schema voor persoonlijke sessies te houden, kan online therapie een handige en effectieve optie zijn. Online therapie biedt flexibiliteit, waardoor je vanuit je eigen huis toegang hebt tot ondersteuning. Het kan met name gunstig zijn voor mensen die te maken hebben met de angst en stress die gepaard gaan met een hoardingstoornis, waardoor het gemakkelijker is om in een vertrouwde en minder overweldigende omgeving aan therapie te beginnen en vooruitgang te boeken. Of je nu worstelt met het nemen van beslissingen, het beheren van rommel, of het weerstaan van de drang om meer spullen te verwerven, een online therapeut kan je door het proces begeleiden en je helpen gezondere gewoontes en copingstrategieën te ontwikkelen op je eigen tempo.