Mentale gezondheid: artikelen over mentale gezondheid

Wat valt onder mentale gezondheid?

Mentale gezondheid bestaat uit het vermogen om emotioneel en psychologisch in balans te zijn. Het betekent dat je verschillende componenten erkent, goed omgaat met dagelijkse stress en in staat bent om op een productieve manier bij te dragen aan je samenleving.

Wanneer je mentaal gezond bent, voel je je meestal veerkrachtig en heb je een positieve invloed en vaardigheden om tegenslagen aan te pakken. Mensen die slecht in hun vel zitten, kunnen echter worstelen met mentale problemen, chronische stress of problemen in relaties. 

Dit kan leiden tot moeilijkheden in het dagelijks leven, zoals op school, werk of thuis, waardoor het functioneren in verschillende situaties wordt beïnvloed, zoals de persoonlijke ontwikkeling.  

Welke vier psychische stoornissen van de mentale gezondheid komen het meest voor?

De meest voorkomende psychische stoornissen zijn:

1. Depressie: aanhoudende gevoelens van somberheid en verlies van interesse.
2. Angststoornissen: overmatige zorgen en angst, soms gepaard met paniekaanvallen.
3. Psychotische stoornissen: zoals schizofrenie, waarbij contact met de realiteit kan vervangen.
4. Persoonlijkheidsstoornissen: afwijkende denk- en gedragswijzen die relaties en functioneren beïnvloeden.

Wat zijn de gevolgen van een gezondheid van slecht mentaal welzijn?

Slecht mentaal welzijn kan leiden tot emotionele instabiliteit, zoals angst, depressie of prikkelbaarheid. Daarnaast kunnen er fysieke klachten ontstaan, zoals hoofdpijn of slaapproblemen.

Relaties met anderen kunnen onder druk komen te staan en het functioneren op werk of school kan verslechteren. In ernstige gevallen kan slecht mentaal welzijn leiden tot sociaal isolement of suïcidale gedachten, wat professionele hulp noodzakelijk maakt.

Als je worstelt met suïcidale gedachten of neigingen, neem dan contact op met 113 Zelfmoordpreventie via 113 of 0800-0113. Hulp is 24/7 beschikbaar.

Hoe zorg je voor goede mentale gezondheid binnen de richtlijnen van volksgezondheid?

Een goede mentale gezondheid kan worden bevorderd door regelmatig voor jezelf te zorgen. Hoewel er geen eenduidige definitie van ‘goede mentale gezondheid is’, is het belangrijk om een gezonde levensstijl te handhaven, met voldoende beweging, gezond eten en voldoende slaap, volgens de normen van de volksgezondheid.

Sociale steun speelt ook een rol; positieve relaties dragen bij aan je mentaal welbevinden. Daarnaast helpt het om stress te verminderen door bijvoorbeeld mindfulness, meditatie of ontspanningstechnieken toe te passen.

Hoe weet je dat het mentaal niet goed gaat?

Als je merkt dat je je vaak overweldigd of gestrest voelt, of moeite hebt met het dagelijks functioneren, kan dat een teken zijn dat het mentaal niet goed gaat. Symptomen zoals aanhoudende gevoelens van verdriet, angst, vermoeidheid, concentratieproblemen of het verlies van interesse in activiteiten die je normaal leuk vindt, kunnen duiden op mentale gezondheidsproblemen, zoals psychische aandoeningen. 

Het is ook belangrijk om op veranderingen in gedrag of stemmingen te letten, zoals jezelf terugtrekken van anderen of een  gebrek aan motivatie. Het tijdig herkennen van deze signalen is belangrijk om steun te zoeken, bijvoorbeeld in de vorm van online therapie.

Hoe zie je aan iemand dat het niet goed gaat? 

• Ze trekken zich terug of vermijden sociale situaties;
• Veranderingen in slaap- of eetpatronen;
• Aanhoudende somberheid of prikkelbaarheid;
• Gebrek aan energie of motivatie;
• Verwaarlozing van persoonlijke verzorging.

 Hoe maak ik me mentaal sterker?

Het versterken van je mentale weerbaarheid begint met zelfzorg: zorg voor voldoende rust, beweging en balans in je leven. Tegelijkertijd gaat het om het ontwikkelen van gezonde copingmechanismen, zoals het leren omgaan met stress. Door de juiste manier waarop je je tijd en energie verdeelt, kun je jezelf beter beschermen tegen mentale overbelasting. 

Wat is een mentale instorting?

Een mentale instorting, ook wel een psychische inzinking genoemd, is een acute periode van ernstige emotionele en psychologische stress die het dagelijks leven belemmert. 

Dit kan gepaard gaan met gevoelens van overweldiging, extreme angst of depressie en verlies van controle over emoties en gedachten. Voor iedereen worden daarbij verschillende termen gebruikt; niemand is of ervaart immers hetzelfde.

In sommige gevallen kunnen lichamelijke symptomen zoals vermoeidheid, slapeloosheid en eetproblemen optreden. Het is een teken dat iemand mogelijk niet in staat is om op eigen kracht met de situatie om te gaan; professionele hulp is vaak nodig om te herstellen en verder te gaan met een herstel van een goede mentale gezondheid.

Hoe kun je je gezondheid mentale verbeteren in stressvolle situaties? 

• Ademhalingsoefeningen om spanning te verminderen;
• Maak een to-do-lijst en prioriteer taken;
• Zoek steun bij vrienden, familie of een professional;
• Neem korte pauzes om te ontspannen en helder te denken;
• Beweeg of ga even naar buiten om je hoofd leeg te maken. 

Wat te doen als je je mentaal niet goed voelt?

Als je merkt dat je je mentaal niet goed voelt, is het belangrijk om eerst goed voor jezelf te zorgen. Praat met iemand die je vertrouwt, zoals een vriend, familielid of therapeut.

Probeer daarnaast stressvolle situaties te verminderen en geef jezelf de ruimte om tot rust te komen. Het kan ook nuttig zijn om ontspanningsoefeningen of ademhalingstechnieken te proberen om je gedachten tot rust te brengen.

Als de gevoelens aanhouden of verergeren, is het raadzaam om een geneeskundige hulpverleningsorganisatie in te schakelen om de onderliggende oorzaken te achterhalen. Kijk voor meer artikelen over mentale gezondheid in het onderwerp menu.

Medisch beoordeeld door Zakaria Hammouda, LCP