Een overzicht van Gilles de la Tourette symptomen en tics van het syndroom

Het syndroom van Gilles de la Tourette, meestal afgekort als de ziekte van “Gilles de la Tourette” of “Tourette Syndrome”, is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door onwillekeurige tics. Deze tics kunnen motorisch zijn, meestal plotselinge bewegingen, of vocaal, met tenminste één vocale tic zoals geluiden of woorden. Deze aandoening wordt meestal zichtbaar tijdens de kindertijd en de ernst van de meeste tics neemt bij de meesten af tijdens de adolescentie. Hoewel de symptomen een aanzienlijke impact kunnen hebben op het dagelijks leven, komt dit slechts in een klein percentage van de gevallen voor, en worden tics over het algemeen niet opgemerkt door toevallige waarnemers. Het la tourette gilles of het tourette syndroom is dus een medische aandoening die op jonge leeftijd kan ontstaan en een chronisch verloop kent.

De definitie van Gilles de la Tourette

Het syndroom van Gilles de la Tourette is een complexe neurologische aandoening die zich typisch manifesteert rond de leeftijd van zes jaar. Het belangrijkste kenmerk is de aanwezigheid van zowel motorische als vocale tics die minstens een jaar aanhouden. De exacte oorzaak van dit syndroom is nog steeds onbekend, maar er wordt gedacht dat genetische en omgevingsfactoren bijdragen aan de ontwikkeling ervan. Sommige studies suggereren afwijkingen in bepaalde hersengebieden, met name een disfunctie in de neurale circuits waarbij de basale ganglia, frontale cortex en het hoofd betrokken zijn.

Kenmerken

De belangrijkste kenmerken van Tourette zijn de aanwezigheid van onwillekeurige tics die kunnen variëren van milde tot ernstige gevallen. Er bestaan twee soorten tics: motorische tics en vocale tics. Motorische tics gaan over lichaamsbewegingen meestal veroorzaakt door het plotseling samentrekken van een spier of spiergroepen, zoals knipperen met de ogen, niet ritmische bewegingen, hoofdschokken, grimassen maken en andere tics zoals schoudertrekkingen of beenbewegingen. Vocale tics zijn geluiden die iemand met zijn of haar stem maakt, zoals korte fluitgeluiden, grommen, de keel schrapen of hoesten en soms woorden, geluiden en zinnen herhalen. Voorafgaand aan de tics kunnen mensen een onrustig gevoel ervaren van boosheid of angstig zijn, dit gevoel gaat voorbij eens de tic wordt uitgevoerd. Dit veroorzaakt een vicieuze cirkel en houdt de tic-cyclus in stand. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn vloekende tics (coprolalia) vrij zeldzaam en komen ze voor bij slechts een klein percentage van de mensen met Tourette. Tics variëren vaak in ernst en kunnen verergeren door stress, opwinding of vermoeidheid, waarbij ernstige tics het dagelijks functioneren kunnen belemmeren. Daarnaast kunnen andere klachten optreden zoals slaapdeprivatie, concentratiestoornissen en angststoornissen.

Symptomen bij comorbiditeit met Gilles de la Tourette

Niet iedereen met Tourette heeft ADHD, OCD of andere aandoeningen, maar naast tics kunnen er ook gedragsstoornissen optreden. Globale schattingen van enkel Gilles de la Tourette gaan van 15% tot 57%. In klinische settings echter, hebben veel mensen die zorg ontvangen ADHD. Kinderen en tieners met Tourette vertonen geen significante verschillen met hun leeftijdsgenoten op het gebied van agressie, gedragsstoornissen of sociale aanpassing. Ook volwassenen met alleen Gilles de la Tourette hebben niet de sociale problemen die gezien worden bij mensen met Gilles de la Tourette en ADHD.

ADHD

ADHD wordt vaak in verband gebracht met de ziekte van Gilles de la Tourette. Mensen met beide kunnen worstelen met impulsiviteit, hyperactiviteit en concentratie. Wanneer ADHD gepaard gaat met Gilles de la Tourette, kan dit leiden tot een toename van gedragsstoornissen en oppositionele defiantiestoornis. Deze overlap van symptomen kan het dagelijks leven bemoeilijken en vraagt om een gespecialiseerde behandeling. ADHD is een van de meest voorkomende comorbide aandoeningen.

OCD

Obsessief compulsieve stoornis (OCD) komt ook vaak voor in combinatie met Gilles de la Tourette. Veel mensen met Tourette vertonen dwangmatig gedrag, zoals herhaaldelijk controleren, tellen of voorwerpen op een bepaalde manier aanraken. De combinatie van Tourette en OCD kan leiden tot een toename van angst en depressie, wat invloed kan hebben op de kwaliteit van leven. Men denkt dat het verband tussen Tourette en OCD komt door gedeelde neurologische paden die te maken hebben met impulscontrole.

Andere gedragsstoornissen

Naast ADHD en OCD kunnen mensen met Tourette ook last hebben van angststoornissen, depressie en stemmingsstoornissen. Sociale problemen, als gevolg van de zichtbaarheid van tics, kunnen leiden tot pesten en een laag gevoel van eigenwaarde, wat emotionele nood verder kan verergeren. Het omgaan met deze aandoeningen in combinatie met de ziekte van Gilles de la Tourette vereist een holistische aanpak die zowel de neurologische als de psychologische factoren aanpakt.

Wanneer en hoe beginnen tics?

Tics beginnen meestal in de kindertijd, rond de leeftijd van zes jaar en bijna altijd vóór het achttiende levensjaar. De meeste kinderen hebben een milde vorm van motorische of vocale tics, daarom gaan ze vaak niet opvallen voor ouders en leerkrachten. Het gaat dan bijvoorbeeld om knipperen met de ogen, licht schokkende bewegingen met de schouders, stampen met de voeten of andere ongecontroleerde bewegingen. Bij kinderen verdwijnen de tics soms uit het niets.

Maar naarmate kinderen in hun puberteit raken, kunnen tics verergeren. Dit komt doordat tips pubers vaak te maken hebben met prestatiedruk en worden beïnvloed door hormonen. Deze factoren kunnen angst en boosheid in de hand werken en daardoor kunnen pubers meer last krijgen van tics. Vocale tics kunnen sterker worden, zoals ongecontroleerde geluiden, kuchen, woorden nazeggen. Tegen het einde van de adolescentie worden de symptomen vaak milder of verdwijnen ze soms zelfs, al kunnen ze bij sommige mensen voor een langere tijd aanhouden.

Oorzaken en Erfelijke Factoren

Het syndroom van Gilles de la Tourette heeft vaak een erfelijke aanleg, genen spelen daarbij een fundamentele rol. Langs een genetische aanleg hebben omgevingsfactoren en biologische factoren zoals, stressvolle gebeurtenissen, prestatiedruk en hormonen een belangrijke invloed op la Tourette Gilles. 

De genetische voorbestemdheid voor het la Tourette-syndroom zorgt ervoor dat bepaalde hersendelen, zoals de basale ganglia en de frontale cortex, gevoeliger zijn voor prikkels, waardoor men de motorische controle kan verliezen over impulsregulatie en sterker kan reageren op prikkels.

Doordat la Tourette in de genen zit, zien we in dezelfde families regelmatig dat broertjes en zusjes gelijkaardige tics en symptomen ontwikkelen. Dit kan een duidelijk bewijs zijn van de erfelijkheid van het syndroom. Men stelt ook vast dat jongens vaker symptomen ontwikkelen dan meisjes; hormonen kunnen hierbij een rol spelen. Niet iedereen die een erfelijke aanleg heeft voor la Tourette, ontwikkelt noodzakelijk la Tourette met motorische of vocale tics; het gaat eigenlijk over een verhoogde gevoeligheid.

Diagnose: Onderzoek en Specialisten 

Een diagnose van Gilles de la Tourette begint bij de huisarts. De arts zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren als onderdeel van de diagnose, en er wordt onderzoek gedaan om andere lichamelijke oorzaken uit te sluiten. Als de huisarts vermoedt dat de klachten van psychische of neurologische aard zijn, kan de arts de patiënt doorverwijzen naar een kinderpsychiater, kinderneuroloog, psychiater, psycholoog of neuroloog.

Een samenwerking tussen de verschillende specialisten is belangrijk om een holistische visie te krijgen over de klachten en symptomen. Ook gesprekken met de ouders of zorgverleners zijn belangrijk voor het stellen van een goede diagnose; men kan gebruikmaken van video-opnames om de aard en frequentie van de tics te beoordelen.

Voor een officiële diagnose moeten de symptomen gedurende een langere periode aanwezig zijn, minstens een jaar. De diagnose is niet alleen belangrijk voor het vaststellen van la Tourette; ze is ook van belang voor het opstellen van een behandelplan dat past bij de individuele noden van de patiënt en de omgeving.

Behandeling

Hoewel de ziekte van Gilles de la Tourette niet kan worden genezen, kunnen verschillende behandelingen helpen bij het beheersen en onder controle houden van de symptomen die het dagelijks leven kunnen verstoren. Als de tics niet ernstig zijn, is behandeling misschien niet eens nodig. Voorlichting en geruststelling in de vorm van psycho-educatie die gericht is op zowel de patiënt, de familie als de gemeenschap is de belangrijkste managementstrategie. Want het is belangrijk dat ouder en kinderen weten dat steun en begrip belangrijke onderdelen zijn van het acceptatieproces.

Als een behandeling wordt opgestart, is deze vaak gericht op het bereiken van het beste resultaat met de minste bijwerkingen of door tics te begrijpen en te leren op een andere manier om te gaan met tics.

De keuze om een psychologische of farmacologische behandeling op te starten, wordt meestal genomen nadat de psycho-educatie enkele maanden heeft geduurd en duidelijk is dat de ernstige tics aanhouden en een grote impact hebben op het gevoel van eigenwaarde, relaties of prestaties op school of werk.

Medicatie

Er is geen specifiek medicijn om de ziekte van Gilles de la Tourette te behandelen en medicijnen die over het algemeen worden voorgeschreven om tics te behandelen zijn niet ontworpen voor dat specifieke gebruik. In ernstige gevallen kunnen medicijnen zoals antipsychotica worden voorgeschreven om de tics te onderdrukken, maar deze kunnen bijwerkingen hebben zoals slaperigheid of gewichtstoename. Sommige andere medicijnen, zoals bepaalde bloeddrukmedicijnen, zijn ook effectief gebleken bij het verminderen van de ernst van tics.

Therapie

Cognitieve gedragstherapie wordt vaak gebruikt om mensen met Tourette te helpen, in het bijzonder Habit Reversal Therapy, die zich richt op het herkennen, controleren en leren hoe je vrijwillig iets kunt doen dat niet samengaat met de tic. Exposure and Response Prevention, een subtype van cognitieve gedragstherapie, wordt ook gebruikt om dwangmatig gedrag dat geassocieerd wordt met OCD en angststoornissen aan te pakken, wat kan helpen om de intensiteit en frequentie van de symptomen bij Gilles de la Tourette patiënten te verminderen.

Botox

Botoxinjecties kunnen worden gebruikt om ernstige motorische en fonische stoornissen te behandelen door ze rechtstreeks toe te dienen op de spiergroep die verband houdt met de tic. Deze behandeling werkt door het tijdelijk verminderen van de activiteit van de spieren die verantwoordelijk zijn voor de tic. Hoewel sommige onderzoeken hebben geconcludeerd dat deze behandeling niet effectief is, hebben anderen verbeteringen gemeld.

Deep Brain Stimulation

Diepe hersenstimulatie wordt een medisch apparaatje op batterijen geïmplanteerd in de hersenen van de patiënt dat elektrische stimulatie afgeeft aan gerichte gebieden die te maken hebben met het controleren van beweging. Dit type behandeling bevindt zich nog in een vroeg onderzoeksstadium en moet nog verder worden getest voordat kan worden vastgesteld of het effectief en veilig is.

Mindfulness

Mindfulness, in de vorm van mentale oefeningen, kan helpen om negatieve gedachtepatronen op te vangen en daardoor negatieve emoties te voorkomen en stress en angst, die belangrijke triggers van tics zijn, te verminderen. Aanverwante praktijken zoals meditatie, diepe ademhalingsoefeningen en yoga kunnen helpen om de symptomen onder controle te houden.
Mindfulness kan ook helpen bij het creëren van een staat van acceptatie, wat kan leiden tot of bijdragen aan gedragsverandering. 

Online therapie voor een touch met Gilles de la Tourette

Online therapie heeft zich op zo'n buitengewone manier ontwikkeld, dat het ons vandaag de dag dicht bij toegankelijke en flexibele ondersteuning brengt. Het is bewezen dat digitale interventies effectief zijn als therapie en ze bieden veel voordelen.

De mogelijkheid om toegang te krijgen tot zorg binnen je eigen, vertrouwde omgeving, heeft de beschikbaarheid van zorg vergroot, zelfs als je een gebrek aan tijd hebt.