Een paniekstoornis: waarom het gevoel tijdens een paniekaanval zo sterk is

Stel je voor dat je plotseling in een kamer bent waar de muren steeds dichterbij lijken te komen. Je hart bonst, je ademhaling versnelt en het voelt alsof er geen ontsnapping mogelijk is. Dit is hoe een paniekaanval vaak wordt ervaren - alsof je lichaam alarm slaat, terwijl er geen direct gevaar is. Het is intens, overweldigend en moeilijk te begrijpen als je het nog nooit hebt meegemaakt. Maar waarom voelt een paniekaanval zo allesomvattend? Wat gebeurt er in je lichaam en geest waardoor deze emoties en fysieke reacties zo krachtig zijn?

Wat is een paniekaanval of een paniekstoornis

Wat is een paniekaanval?

Een paniekaanval is een gebeurtenis waarin een persoon een plotselinge golf van angst en bezorgdheid voelt, meestal in een situatie waarin er geen echte dreiging of gevaar is. Een paniekaanval kan enkele minuten tot een uur duren en meestal vanzelf overgaan zodra de stressfactor afneemt of wanneer je rust vindt. Meestal gaat deze ook gepaard met lichamelijke symptomen, zoals overmatig zweten en een versnelde hartslag.

Als je last hebt van paniekaanvallen, kan dit een teken zijn van een ander psychisch probleem, zoals een paniekstoornis. Niet iedereen die een paniekaanval krijgt, ontwikkelt echter een paniekstoornis. Er kunnen ook paniekaanvallen optreden bij mensen met andere psychische aandoeningen zoals depressie, sociale angststoornis en posttraumatische stressstoornis.

Paniekaanval door stress

Hoewel het vervelend is, is een paniekaanval niet gevaarlijk. Toch is het belangrijk om deze tekenen serieus te nemen en je stress aan te pakken. Overleg bijvoorbeeld met een vriend van je over je paniekaanvallen die worden veroorzaakt door stress. Vaak biedt dit opluchting en kan het de band tussen jullie verdiepen als jullie elkaar in vertrouwen nemen en steunen.

De paniekaanval kan stress veroorzaken, maar vice versa kunnen paniekaanvallen ook door stress veroorzaakt worden. Bij een stressaanval zijn de symptomen zoals overdreven hyperventileren en trillen welbekend. Het kan echter ook leiden tot zelfmoordgedachten, vooral als je vaak paniekaanvallen hebt.

Wat is een angststoornis 

Negatieve gedachten kunnen een belangrijke trigger zijn voor paniekaanvallen, omdat ze de angst versterken en het gevoel van controle verliezen. Voor sommige situaties is iemand met een angststoornis extreem bang. Deze angst kan zo groot worden dat het een paniekaanval kan veroorzaken. 

Natuurlijk is iedereen weleens bang, dat is een gezonde reactie. Angst waarschuwt voor gevaar, bijvoorbeeld: wanneer je een brandlucht ruikt, zorgt angst ervoor dat je actief wordt. Je zoekt een oplossing, gaat blussen of vlucht weg.

Bij mensen met een angststoornis is de angst en vrees erg groot in situaties waar er geen direct gevaar is. Bijvoorbeeld voor een sollicitatiegesprek op het werk, in de wachtrij, voor het reizen met het vliegtuig, of voor slangen. De bezorgdheid is zo groot dat iemand lichamelijke symptomen ontwikkelt zoals hartkloppingen, zweetaanvallen of hyperventilatie. Men probeert situaties te vermijden waarin dit kan gebeuren en soms is de angst zo groot dat iemand het huis niet meer durft te verlaten.

Het gevoel van angst en paniek

Angst is een natuurlijke reactie van ons lichaam op een stressvolle of een gevaarlijke situatie. Maar als je altijd angstig bent, kan dat de kwaliteit van je leven aanzienlijk beïnvloeden. Angst en stress kunnen zelfs leiden tot een burn-out als ze te lang aanhouden zonder dat er voldoende ruimte is voor herstel. 

Om te voorkomen dat angst en stress uitgroeien tot ernstigere gezondheidsproblemen, zoals een burn-out, is het essentieel om te leren omgaan met stress en angst.

Voorkom een paniekaanval of een paniekstoornis

Ga voor jezelf na onder welke langdurige stress je symptomen mogelijk verergeren. Het is belangrijk om je bewegingen en dagelijkse activiteiten niet te beperken.

Nuttige dingen die je kunt doen:

Doe ademhalingsoefeningen bij een gevoel van stress of paniek

Elke dag ademhalingsoefeningen doen helpt om paniekaanvallen te voorkomen. Het helpt ook om ze te verlichten als ze zich voordoen.

Regelmatig bewegen om stress en paniek te verminderen

Regelmatig bewegen helpt om stressniveaus te beheersen, spanning los te laten, je stemming te verbeteren en je zelfvertrouwen een boost te geven.

Eet gezond om grip te krijgen op stress

Bij een gezonde maaltijd horen veel fruit en groenten, volkorenproducten en magere of halfvolle zuivelproducten. Het beste is om vers en onbewerkt voedsel te kiezen. Eet gezond en regelmatig om je bloedsuikerspiegel in balans te brengen.

Wees voorzichtig met verslavende middelen 

Vermijd cafeïne, alcohol en roken - deze kunnen paniekaanvallen verergeren.

Word lid van steungroepen

Steungroepen voor paniek hebben nuttig advies over hoe je met je aanvallen om kunt gaan. Het kan geruststellend zijn om te weten dat andere mensen dezelfde gevoelens hebben.

Volg therapie voor paniekaanvallen door stress

Psychologische therapieën zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) kunnen helpen negatieve gedachtepatronen te herkennen en veranderen. Deze gedachtepatronen kunnen je paniekaanvallen voeden

Online therapie bij paniekaanvallen of paniekstoornissen

Bij paniekaanvallen en angststoornissen is online therapie een handige en toegankelijke manier om hulp te krijgen. Dit kan een goed alternatief zijn voor traditionele therapie, in het bijzonder als je het moeilijk vindt om fysiek naar een therapeut te gaan of als je liever in je eigen omgeving blijft.

De voordelen van online therapie zijn:

• Bereikbaar: Therapie kan vanuit je eigen huis gevolgd worden
• Flexibel: De online sessies kunnen vaak gepland worden op tijden die voor jou het beste werken.

Online therapie kan via videogesprekken plaatsvinden. De therapeut kan je begeleiden bij het herkennen en beheersen van paniekaanvallen.